Damon Wayans

Damon Wayans
Imię i nazwisko	Damon Kyle Wayans
Data i miejsce urodzenia	4 września 1960 ; Nowy Jork
Zawód	aktor, komik, scenarzysta, producent, reżyser
Współmałżonek	Lisa Thorner; (1984-2000; rozwód)
Lata aktywności	od 1981
	Multimedia w Wikimedia Commons

Damon Kyle Wayans Sr.^[2]^[3] (ur. 4 września 1960 w Nowym Jorku) – amerykański aktor, komik, scenarzysta, producent i reżyser filmowy. Sławę przyniósł mu sitcom nadawany na kanale ABC On, ona i dzieciaki (My Wife and Kids), którego był współproducentem^[4].

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się w Nowym Jorku^[5] jako syn Elviry Alethiy (z domu Green), pracowniczki socjalnej, i Howella Stoutena Wayansa, menadżera supermarketu^[6]. Ma czterech braci – Dwayne’a (ur. 1957), Keenena Ivory’ego (ur. 1958), Shawna (ur. 1971) i Marlona (ur. 1972) oraz pięć sióstr – Diedre, Elvirę, Kim (ur. 1961), Nadię i Vonnie^[7]. Jego ojciec był Świadkiem Jehowy. Urodzony ze stopą końsko-szpotawą, nosił szelki i obuwie korekcyjne do 15 roku życia^[7]. Występował w dzieciństwie, by zwrócić na siebie uwagę rodziców i dziewięciorga rodzeństwa^[8]. Uczęszczał do Murry Bergtraum High School^[9].

Kariera

W 1981 rozpoczął karierę jako komik stand-up^[10]. Zadebiutował na kinowym ekranie jako zniewieściały pracownik hotelu w komedii sensacyjnej Martina Bresta Gliniarz z Beverly Hills (Beverly Hills Cop, 1984)^[11] u boku Eddiego Murphy’ego. W latach 1985–1986 występował w roli ekstrawaganckiego homoseksualnego policjanta lub zwykłego gliniarza w programie Saturday Night Live, po czym został zwolniony po zaledwie jedenastu odcinkach. Wayans zaczął występować w swoich własnych produkcjach HBO. W latach 1990–1994, przez trzy sezony był gwiazdą i scenarzystą serii In Living Color, za którą osobiście otrzymał dwie nominacje do nagrody Emmy. Grał tam m.in. ponurego Homey the Clown i nadmiernie zniewieściałego współprowadzącego skecze „Men on Film”^[10].

Powrócił na duży ekran w komedii romantycznej Roxanne (1987), humorystycznej uwspółcześnionej wersji sztuki Edmonda Rostanda Cyrano de Bergerac w reżyserii Freda Schepisi z udziałem Steve’a Martina i Daryl Hannah. Pojawił się w wideoklipie Janet Jackson „The Best Things in Life Are Free” (1992). Kandydował do roli Człowieka-Zagadki w Batman Forever (1995), którą ostatecznie przyjął Jim Carrey.

Zagrał główną rolę jako były zawodnik Stallions – quarterback James „Jimmy” Alexander Dix, który został wyrzucony z ligi pod zarzutem hazardu i domniemanego nadużywania narkotyków, w komedii sensacyjnej Tony’ego Scotta Ostatni skaut (1991) z Bruce’em Willisem, bezrobotnego artysty, który przyjmuje pracę w firmie zajmującej się kartami kredytowymi w komedii kryminalnej Więcej szmalu (Mo' Money, 1992), Darryl Walker w parodii komedii o superbohaterach Blankman (1994), major United States Marine Corps Benson Winifred Payne w komedii Nicka Castle’a Szczeniackie wojsko (1995), jako gwiazdor koszykówki Lewis Scott w komedii Chluba Boston Celtics (1996), policjant Jack Carter w komedii sensacyjnej Kuloodporni (1996) i bokser James „The Grim Reaper” Roper w komedii Wielka biała pięść (1996)^[12].

W październiku 1996 wyprodukował Waynehead, krótkometrażową kreskówkę dla The WB, z Orlando Brownem. W latach 1997–1998 był producentem wykonawczym 413 Hope St., serialu sieci FOX z udziałem Richarda Roundtree, Shari Headley i Jessego L. Martina.

W marcu 1998 zagrał detektywa z Chicago w sitcomie Damon na antenie FOX. W 1999 ukazała się jego bestsellerowa książka The New York Times Bootleg, ze współautorem Davidem Asbery; jest to humorystyczna kompilacja jego spostrzeżeń na temat rodziny.

Od 21 września 2016 do 26 lutego 2019 grał postać Rogera Murtaugha w serialu Zabójcza broń.

Życie prywatne

24 kwietnia 1984 ożenił się z Lisą Thorner. Jednak 21 maja 2000 doszło do rozwodu^[1]. Mają czwórkę dzieci: dwóch synów – Damona Wayansa Jr. (ur. 18 listopada 1982) i Michaela (ur. 28 marca 1985) oraz dwie córki – Carę Mię (ur. 18 kwietnia 1987) i Kylę (ur. 1991).

Filmografia

aktor

Gliniarz z Beverly Hills (Beverly Hills Cop, 1984) jako Banana Man
Triplecross (1986) jako Uparty charakter
Roxanne (1987) jako Jerry
Puenta (Punchline, 1988) jako Percy
Kolory (Colors, 1988) jako T-Bone
Ziemskie dziewczyny są łatwe (Earth Girls Are Easy, 1988) jako Zeebo
Dorwę Cię Krwiopijco (I'm Gonna Git You Sucka, 1988) jako Leonard
I kto to mówi 2 (Look Who's Talking Too, 1990) jako Eddie (głos)
Ostatni skaut (The Last Boy Scout, 1991) jako Alexander Dix
Więcej Szmalu (Mo' Money, 1992) jako Johnny Stewart
Bohater ostatniej akcji (Last Action Hero, 1993) jako On sam
Blankman (1994) jako Darryl Walker
Szczeniackie wojsko (Major Payne, 1995) jako major Payne
Kuloodporni (Bulletproof, 1996) jako Keats
Chluba Boston Celtics (Celtic Pride, 1996) jako Lewis Scott
Wielka biała pięść (The Great White Hype, 1996) jako James 'The Grim Reaper' Roper
Aria z Harlemu (Harlem Aria, 1999) jako Wes
Droga przez życie (Goosed, 1999) jako Dr Steven Hamel
Wykiwani (Bamboozled, 2000) jako Pierre Delacroix
On, ona i dzieciaki (My Wife and Kids, 2001-2005) jako Michael Richard Kyle
Marci X (2003) jako Dr Snatchcatcher)
Behind the Smile (2006) jako Charlie Richman
Never Better (2008) jako Keith
Roar of the Crowd (2011) jako Jimmy Crowder
Zabójcza broń (serial) (Lethal Weapon, 2016-2019) jako Roger Murtaugh

reżyser

Behind the Smile (2004)

scenarzysta

In Living Color (1990)
Więcej Szmalu (Mo' Money, 1992)
Blankman (1994)
On, ona i dzieciaki (My Wife and Kids, 2001-2005)
Behind the Smile (2004)
Homey the Clown (2007)

Przypisy

↑ ^a ^b Damon Wayans Dating History. FamousFix. [dostęp 2017-12-27]. (ang.).
↑ Personalidade: Damon Wayans (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2017-12-27]. (port.).
↑ Damon Wayans. Listal. [dostęp 2017-12-27]. (ang.).
↑ Damon Wayans (4 de Setembro de 1960). Filmow. [dostęp 2017-12-27]. (port.).
↑ Damon Wayans Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2020-01-25]. (ang.).
↑ Damon Wayans Biography (1960-). Film Reference. [dostęp 2020-01-25]. (port.).
↑ ^a ^b Damon Wayans Actor, Writer, Producer, Comedian. „TV Guide”. [dostęp 2020-01-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-09-02)]. (ang.).
↑ Damon Wayans. TV.com. [dostęp 2020-01-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-26)]. (ang.).
↑ Damon Wayans Biography. Yahoo!. [dostęp 2020-01-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-25)]. (ang.).
↑ ^a ^b Hal Erickson: Damon Wayans Biography. AllMovie. [dostęp 2020-01-27]. (ang.).
↑ Damon Wayans. ČSFD.cz. [dostęp 2020-01-25]. (cz.).
↑ Damon Wayans. MYmovies. [dostęp 2020-01-25]. (wł.).

Linki zewnętrzne

Damon Wayans w bazie IMDb (ang.)
Damon Wayans w bazie Filmweb
Damon Wayans w bazie Notable Names Database (ang.)

[dating-1] Damon Wayans Dating History. FamousFix. [dostęp 2017-12-27]. (ang.).

[2] Personalidade: Damon Wayans (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2017-12-27]. (port.).

[3] Damon Wayans. Listal. [dostęp 2017-12-27]. (ang.).

[4] Damon Wayans (4 de Setembro de 1960). Filmow. [dostęp 2017-12-27]. (port.).

[fanpix.famousfix-5] Damon Wayans Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2020-01-25]. (ang.).

[filmreference-6] Damon Wayans Biography (1960-). Film Reference. [dostęp 2020-01-25]. (port.).

[tvguide-7] Damon Wayans Actor, Writer, Producer, Comedian. „TV Guide”. [dostęp 2020-01-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-09-02)]. (ang.).

[tv-8] Damon Wayans. TV.com. [dostęp 2020-01-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-26)]. (ang.).

[movies-9] Damon Wayans Biography. Yahoo!. [dostęp 2020-01-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-25)]. (ang.).

[movie-10] Hal Erickson: Damon Wayans Biography. AllMovie. [dostęp 2020-01-27]. (ang.).

[csfd-11] Damon Wayans. ČSFD.cz. [dostęp 2020-01-25]. (cz.).

[mymovies-12] Damon Wayans. MYmovies. [dostęp 2020-01-25]. (wł.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]